پایان نامه بررسی عوامل موثر بر سرمایه های اجتماعی پلیس ایران

چکیده

سرمایه اجتماعی جمع بالقوه و بالفعلی است که نتیجه مالکیت شبکه ی بادوامی از روابط نهادینه شده بین افراد و عضویت در یک گروه برای دستیابی به منابع آن گروه است. امروزه مفهوم سرمایه اجتماعی به لحاظ تاثیراتی که بر بهبود عملکرد سازمانی دارد به مقوله ای مهم و مورد توجه در سازمان ها تبدیل شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی عوامل موثر بر بهبود سرمایه اجتماعی در سازمان های پلیس می باشد که برای این منظور چهار عامل به عنوان پنج فرضیه تحقیق تبیین گردید. این چهار عامل عبارت بودند از: توانمندی پلیس؛ تبلیغات پلیس؛ اقتدار پلیس و پلیس دانش بنیان؛ عملکرد پلیس.

این تحقیق از نوع کاربردی بوده که به روش توصیفی پیمایشی به انجام می رسد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه کارکنان فاتب می باشند که از میان آن ها تعداد 400 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی جمع آوری داده ها، اطلاعات مورد نیاز را گردآوری گردید. سپس داده های جمع آوری شده از طریق روش همبستگی و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد از میان فرضیات تحقیق هر 5 فرضیه مورد پذیرش قرار گرفت. و رابطه معناداری میان توانمندی پلیس؛ تبلیغات پلیس؛ اقتدار پلیس و پلیس دانش بنیان و بهبود سرمایه اجتماعی گزارش گردید.

واژگان کلیدی: سرمایه اجتماعی، توانمندی پلیس، تبلیغات پلیس، اقتدار پلیس، پلیس دانش بنیان.

ضرورت انجام تحقیق

ارتقای سرمایه اجتماعی در حوزه عملکرد امنیت پلیس جامعه محور، از طریق راهبردها و توانمندی های مستمر و پایدار در تمام ابعاد می تواند بستر مناسبی برای نظارت، اعتماد، جامعه پذیری، جلوگیری از نابهنجاری ها و آسیب های اجتماعی در جهت حفظ نظم جامعه باشد. در جامعه ای که پلیس از طریق عملکرد امنیت اجتماعی پایدارش نقش محوری در آن جامعه داشته باشد، سرمایه اجتماعی آن با یک پیوند معنایی و رویکردی عملی روبرو است؛ این رویکرد باید در قالب بسترسازی مشارکت شهروندان در حوزه امنیت اجتماعی، ایجاد نظم از سوی گروه های مدنی، اعتماد سازی، و... همراه باشد؛ تا بتواند در جهت تحقق اهداف سازمانی خود، گام اساسی بر دارد. تقویت سرمایه اجتماعی در جامعه را باید تأثیر مختلف حوزه های زیر مجموعه سازمان پلیس هر جامعه در کنار استمرار روابط انسانی پلیس با شهروندان و نهادهای اجتماعی هر جامعه ای دانست. همچنین سرمایه اجتماعی در عملکرد امنیتی پلیس در جامعه شامل مجموعه ای از بایدها و نبایدهای است که همگی بر روی کمیت و کیفیت تعامل اجتماعی و عملکرد پلیس با شهروندان و نقش محوری آن در جامعه اثر گذار است. تجارب بدست آمده از فعالیت ها و عملکرد امنیت اجتماعی سازمان پلیس در هر جامعه ای بیانگر این است که مهمترین شاخص های سرمایه اجتماعی (اعتماد، انسجام، مشارکت) سازمان پلیس تا چه حد تأثیر قابل توجهی بر نظم، کنترل اجتماعی، کاهش آسیب های اجتماعی و نابهنجاری ها، پایین آمدن نرخ جرم و جنایت، انحراف اخلاقی، ترافیک، تقویت ارزش های ملی و بومی، میزان رضایت و همکاری شهروندان، توسعه جامعه، افزایش امنیت، اعتماد و ارتقاء دانش مدیریتی، دانایی محوری و...گذاشته و یا خواهد گذاشت.

با توجه به اهمیت سرمایه اجتماعی در افزایش عملکرد امنیت اجتماعی پلیس جامعه محور و با توجه به این که پاسخ پلیس به مردم، نقش اساسی در شکل گیری سرمایه اجتماعی، امنیت پایدار و اعتماد به پلیس را ایفاء می کند، پلیس می تواند با افزایش و بهبود سیستم پاسخگویی خود به شهروندان، به افزایش اعتماد شهروندان به پلیس کمک کند.

اهداف تحقیق

هدف انجام این تحقیق، یافتن روش های علمی به منظور بهبود سرمایه اجتماعی در بین نیروهای پلیس و در نتیجه بهبود وضعیت امنیت جامعه می باشد. برای این منظور مطالعه و بررسی مقوله سرمایه اجتماعی در سازمان پلیس در دستور کار قرار گرفته است و درصددیم تا نتایج را به سازمان های دیگر نیز تعمیم دهیم.

هدف اصلی تحقیق

• بررسی و شناخت عوامل موثر بر سرمایه های اجتماعی پلیس

اهداف فرعی

• بررسی و شناخت تاثیر توانمندی پلیس بر سرمایه های اجتماعی پلیس
• بررسی و شناخت تاثیر تبلیغات پلیس بر سرمایه های اجتماعی پلیس
• بررسی و شناخت تاثیر اقتدار پلیس بر سرمایه های اجتماعی پلیس
• بررسی و شناخت تاثیر عملکرد پلیس بر سرمایه های اجتماعی پلیس
• بررسی و شناخت تاثیر پلیس دانش بنیان بر سرمایه های اجتماعی پلیس

اهداف کاربردی

• توضیح و تفسیر نحوه تاثیرگذاری عوامل مختلف بر بهبود سرمایه اجتماعی
• بهتر شدن جایگاه پلیس و نیروهای آن در میان افراد جامعه
• افزایش امنیت و ارائه راهکارهایی به منظور استفاده بهتر و بهینه تر از نیروهای پلیس

سوالات تحقیق

الف) سوال اصلی

• عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی پلیس(فاتب) کدامند؟

ب) سوالات فرعی

• آیا توانمندی پلیس بر سرمایه های اجتماعی پلیس موثر است؟
• آیا تبلیغات پلیس بر سرمایه های اجتماعی پلیس موثر است؟
• آیا اقتدار پلیس بر سرمایه های اجتماعی پلیس موثر است؟
• آیا عملکرد پلیس بر سرمایه های اجتماعی پلیس موثر است؟
• آیا پلیس دانش بنیان بر سرمایه های اجتماعی پلیس موثر است؟

فرضیات تحقیق

• رابطه مثبت و معناداری میان توانمندی پلیس و بهبود سرمایه اجتماعی پلیس وجود دارد.
• رابطه مثبت و معناداری میان تبلیغات پلیس و بهبود سرمایه اجتماعی پلیس وجود دارد.
• رابطه مثبت و معناداری میان اقتدار پلیس و بهبود سرمایه اجتماعی پلیس وجود دارد.
• رابطه مثبت و معناداری میان عملکرد پلیس و بهبود سرمایه اجتماعی پلیس وجود دارد.
• رابطه مثبت و معناداری میان پلیس دانش بنیان و بهبود سرمایه اجتماعی پلیس وجود دارد.

تعریف سرمایه اجتماعی

در ارتباط با سرمایه اجتماعی تعاریف متعددی ارائه شده است و روز به روز بر دامنه و وسعت این تعاریف اضافه می شود و ابعاد و مولفه های بیشتری در زمره این مقوله، طبقه بندی می شوند. استرام و آن (2003) بیان می کنند که سرمایه اجتماعی رویکردی است که افراد به واسطه روابط خود با دیگر اعضا از خود نشان می دهند که توانمندی آنها در حل مشکلات جمعی را افزایش می دهد.

به طور کلی منظور از سرمایه اجتماعی آن دسته از ویژگی های زندگی اجتماعی، شبکه ها، هنجارها و اعتماد است که مشارکت کنندگان را قادر می سازد تا به شیوه ای موثر تر اهداف مشترک خود را تعقیب کنند. از منظر دیگر، سرمایه اجتماعی را می توان سیستمی از شبکه های بین فردی دانست که می تواند بر رفتار و عملکرد اعضا تاثیر گذار باشد. در واقع مبنای سرمایه اجتماعی این است که افراد در تعامل با یکدیگر و در زمان قرار گرفتن در شبکه ها و تیم ها، عملکردی متفاوت نسبت به زمانی که به طور مجزا و تنها فعالیت می کنند، از خود بروز می دهند.

در تعریف دیگر، منظور از سرمایه اجتماعی هنجارها و شبکه هایی است که مردم را قادر می سازد تا دست به کنش جمعی بزنند. این تعریف چندین بعد را در بر می گیرد. اولا نه بر پیامدها بلکه بر منابع سرمایه اجتماعی متمرکز است. ثانیا این تعریف، ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی را در خود جای می دهد و می پذیرد که اجتماعات کم و بیش به آنها دسترسی داشته باشند. ثالثا در حالی که تعریف اجتماع را به عنوان واحد درجه اول تحلیل معرفی می کند در ضمن می پذیرد که افراد و خانواده ها قادرند سرمایه اجتماعی را از آن خود کنند.

سرمایه اجتماعی و امنیت

یکی از مهمترین عواملی که می تواند به تولید امنیت در جامعه کمک کند، سرمایه اجتماعی است که هزینه های کنترل را کاهش می دهد و موجب تقویت همبستگی اجتماعی می شود. به عبارت دیگر، ابزارهای درونی بیشتر از ابزارهای بیرونی می توانند در ایجاد امنیت موثر باشند. در جوامع مدرن سرمایه اجتماعی موجب افزایش اعتماد و امنیت اجتماعی و توسعه پایدار می گردد ممکن است افراد بدون سرمایه اجتماعی به انجام کنش های هماهنگ در تعاملات نائل شوند، اما این کنش ها موجود هزینه اضافی در هماهنگی، مذاکره، توافق. اجرای موافقت های رسمی خواهد بود.

به طور کلی، توجه به مقوله سرمایه های اجتماعی، می تواند به طور ستقیم به بهبود امنیت در جوامع منجر شود. این ارتباط از طریق کانال ها واسطه های متععدی تحقق می یابد که می توان به طور کلی، وضعیت آنها را در شکل زیر مشاهده نمود

در واقع امنیت اجتماعی پایدار، در شرایطی شکل می گیرد که سرمایه اجتماعی به میزان بسیار بالایی وجود داشته باشد، در شرایطی که امنیت اجتماعی پایدار را حس می کنیم سرمایه اجتماعی نیز بالاست و دولت و نظام سیاسی نیز از مجرای تشکل های اجتماعی افقی شکل گرفته اند. همبستگی مبتنی بر سرمایه اجتماعی موجب توسعه سیاسی اقتصادی می شود که این دو به نوبه خود امنیت اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهند بنابراین امنیت اجتماعی عمدتا از طریق ابزارهای هنجاری نظیر اعتماد، ارزش ها و.... به شکل بهتری تامین و ماندگار می شود.

سرمایه اجتماعی و اقتدار پلیس

این گونه بیان شده است که سرمایه اجتماعی حاصل انباشت منابع بالقوه و بالفعلی است که در یک شبکه ای با دوام از روابط کم و بیش نهادینه شده در بین افرادی که با عضویت در یک گروه ایجاد می شود و در روابط میان افراد تجسم می یابد. بنا بر این هر چه هماهنگی میان نیروها بیشتر باشد و نیروهای پلیس، اقتدار بیشتری در مواجهه با جرایم و مجرمان داشته باشند، این منابع بالقوه سرمایه اجتماعی به منابعی بالفعل تبدیل می شوند.

از منظر دیگر اذعان شده است که سرمایه اجتماعی،حاصل پدیده های اعتماد متقابل، تعامل اجتماعی متقابل؛ گروه های اجتماعی؛ احساس هویت جمعی و گروهی، احساس وجود تصویری مشترک از آینده، کار گروهی در یک سیستم اجتماعی است. آن چه در مقوله اقتدار برای پلیس، بیش از هر چیز دیگر اهمیت دارد، همین اعتماد متقابل میان مردم و پلیس؛ تعامل اجتماعی پلیس با مردم و احساس هویت جمعی می باشد. در نتیجه می توان این گونه بیان داشت که مولفه های شکل گیری اقتدار در پلیس، با مولفه های شکل گیری سرمایه اجتماعی، متناسب و مشابه است. در نتیجه اقتدار را می توان یکی از عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی دانست.

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به عنوان بخشی از جامعه، مسئول حفظ امنیت و آسایش و رفاه عمومی مردم و سازمانی خدمتگزار است. گستردگی دامنه مسئولیت و چالش های فراوان پیش روی پلیس از یک طرف و وظیفه سنگین برقراری امنیت اجتماعی از طرف دیگر، ضرورت پلیس مقتدر و در عین حال مردمی بیش از پیش نمایان می شود.